شيب بندي سرويس :شيب در سرويس خصوصاً حمام به طرف كف شو مي باشد و معمولاً محل كفشو در وسط حمام پيش بيني مي گردد،چنانچه ابعاد فضا كم باشد با كم و يا زياد كردن ملاط پشت موزائيك و يا كاشي مورد نظر به دست مي آيد و اگر ابعاد فضا بزرگ باشد،دقيقاً عمل شيب بندي وسيله كرم گيري و شمشه گيري به طرف كفشو انجام شده و با متن سازي بين شمشه ها كف ، آماده موزائيك فرش ويا نصب سراميك مي گردد .

بديهي است چنانچه محل مورد نظر توالت داشته باشد كاسه توالت در محل خود و پايين تر از اطراف نصب شده بطوري كه پس از فرش كف ، آب به راحتي و سريع سرازير كاسه توالت گردد .

شيب بندي چهار طرفه: ديواره اي يك نيمه به اندازه تقريبي (5/2 × 5/2) متر به ارتفاع دو رج چيده مي شود . وسط و مركز اين كار را كرمي به ارتفاع 2 سانتيمتر گذارده . از اين كرم به گوشه هاي ريسمان كشيده كه شيب مورد نظر بدست مي آيد .

راستاي ريسمان شيبدار شمشه گذارده مي شود و با خاك دو نم سطح شمشه شيبدار گرفته مي شود . شمشه آهني و يا چوبي از راستاي شمشه گرفته شده خارج مي گردد. متن شمشه ها با خاك دونم پرميشود و سطح پر شده بوسيله شمشه آهني و يا چوبي شمشه كش ميگردد و شيب چهار طرفه به وجود مي آيد .

پلان شيب بندي Roof Plan :

ديد افقي بام را كه در آن ديوارهاي خارجي بنا (با احتساب قرنيز) و خط مسير شيب بام به طرف ناودانها و خرپشته ، همچنين فضاهايي كه به عنوان نور گير از قسمت هاي مختلف بام بيرون آمده ، مشخص مي شوند را پلان شيب بندي مي نامند .

اين پلان وضع پشت بام را مشخص مي كند. جهت حركت سريع آب حاصل از باران ، برف يا شستشوي به طرف آب رو ، براي هر 50 تا 70 متر مربع سقف يك ناودان درنظر مي گيريم .اگر مقداربارندگي منطقه كم باشد اين متراژ به 140مترمربع و در صورتي كه منطقه مرطوب و ميزان بارندگي سالانه زياد باشد تا 70 متر مربع كاهش مي يابد .

شيب بندي به دو حالت انجام مي گردد :

الف : شيب بندي در جهت قسمت هاي مياني پشت بام .

1.       در اين حالت اجراي لوله هاي آب باران پشت بام از ميان ستونهاي آجري كه در قسمت هاي مياني ساختمان ساخته شده انجام ميگردد.مسلماً محاسبه و طرح مجاري آب يا مسئله كشش سريع در مسير پيش بيني شده مورد توجه بوده كه در طراحي نقشه بدان دقت مي شود ومعمولاً بايستي انتخاب ناوداني طوري باشد كه پس از مرحله عمودي از كمترين لوله گذاري افقي تا چاه فاضلاب هدايت وجريان آب بدون اشكال مسير لازم را حركت نمايد .

2.       چنانچه وضع طراحي ساختمان طوري باشد كه ستون هاي مياني ولغازهايي وجود نداشته باشد حركت آب باران پشت بام به طرف سرويس و آبريزها قابل توجه مي باشد . در اين حالت از جدار لوله هاي فاضلاب آبريزها لوله اي جداگانه جهت آب باران به طرف پشت بام به بالا برده مي شود. بايد توجه داشت كه هرگزلوله آب باران به لوله هاي فاضلاب وصل نشود زيرا گازهاي حاصل از چاه فاضلاببه راحتي از لوله مذكور به سطح پشت بام مي رسد .

ب : شيب بندي در جهت كناره و يا گوشه هاي پشت بام .

چنانچه وضع و موقعيت ساختمان در وسط محوطه باشد مي توان لوله آب باران را به آن جهت و در محل مشخص تعبيه نمود كه مسلماًاجراي شيب بندي از وسط پشت بام به طرف كناره ها و يا گوشه ها و به طرف سوراخ ناوداني خواهد بود . بايد توجه داشت كه شيب بندي در ساختمان هايي كه در موقعيت كنار كوچه و يا خيابان مي باشد هدايت آب باران به خارج از ساختمان و محوطه غير اصولي خواهد بود .

كانالهاي تأ سيساتي

در ساختمان هاي وسيع كه داراي زير بناي زيادي مي باشد مكانهايي به عنوان كانالهاي عمودي تأسيساتي ساخته مي شود كه ازاين مسيركليه لوله هاي برق رساني ، كابل هاي برق و آنتن ، لوله هاي آب سرد و گرم رفت و برگشت ، لوله هاي فاضلاب و هواكش و خلاصه لوله هاي آب باران و در مواردي كانال هاي كولر نيز با ظرفيت و گنجايش كافي پيش بيني و ساخته مي شود كه مسير آنها در نقشه هاي ساختماني و تأسيساتي مشخص مي باشد. اين كانال ها تا پشت بام جهت استفاده لوله هاي آب باران ، هواكشها و كانال هاي كولر كه كولر آن ها در پشت بام نصب مي باشد ادامه مي يابد . بايد توجه داشت كه در مناطق سردسير براي جلوگيري از يخ زدن آبروها شيب بندي سقف به طريقي پيش بيني مي شود كه آبروها در قسمت آفتاب گير بام قرار گيرند .

درصد شيب

به تناسب آن كه از روي سقف استفاده هاي متفرقه مي شود و بر روي آن راه بروند ، حداقل 1% و حداكثر 3% شيب كافي است . اين درصد در پلان هاي شيب بندي با فلش كه جهت حركت و هدايت آب را نشان مي دهد ومقدار شيب تعيين شده دركنار خط شيب مشخص مي گردد . با روش كدگذاري نيز مقدار شيب تعيين شده در گوشه هاي مختلف بام نوشته مي شود .

بتون سبك براي شيب بندي

بتون سبك بتوني است كه دانه بندي آن از مصالح سبك مانند پوكه و يا سنگهايي با خلل و فرج استفاده شده باشد . در بام آن را براي شيب بندي و هدايت آب باران به طرف ناودان استفاده مي نمايند . اين شيب بايد در حدود 5/1 تا 2 درصد باشد و آن را بدين طريق انجام مينمايند كه ابتدا محل ناودان را تعيين نموده ( محل ناودان بعدأ توضيح داده خواهد شد ) و فاصله آن را تا دور ترين نقطه بام اندازه گرفته و ارتفاع دورترين نقطه را با توجه به شيب لازم تعيين مي نمايند و آن ارتفاع را به وسيله چند رگ آجر ايجاد كرده و ازآنجا ريسماني تا محل ناودان كه ارتفاع آن صفر است مي كشند در نتيجه اين ريسمان شيب بام را تعيين مي نمايد . بعد زير آن را بوسيله ملاط ماسه و سيمان و تكه هايآجر به عرض حدود 10 سانتي متر پر مي نمايند .

بعد از نقاط ديگر نيزبه همين طريق و با همان شيب ريسمان كشي نموده و زير آن را پر مي نمايند بوسيله اين كار كه به آن اصطلاحاً كرم بندي مي گويند كليه قسمت هاي بام به طرف ناودان شيب بندي مي شود آنگاه بين اين كرم ها را با بتن سبك پر ميكنند هر قدر اجراي اين قسمت از لحاظ شيب بندي دقيق تر باشد هدايت آب به طرف ناودان راحت تر بوده و اجراء قسمت هاي بعدي آسانتر و بهتر انجام مي شود و در نتيجه عمر ايزولاسيون بام بيشتر خواهد بود .

ناودان

همانطوري كه مي دانيم كليه آب بام بوسيله شيب هاي احداثي به محل ناودان راهنمايي شده از آنجا به چاه و يا خارج مي ريزد بدين لحاظ اطراف ناودان بيشتر ازكليه نواحي ديگر بام محل عبورآب بوده و خطر نفوذ آب از آنجا بيشتر است. به همين دليل براي اجراي آن قسمت از بام ، ديتيل مخصوصي را اجراء مي نمايند .

بهترين محل ناودان

بهترين محل براي ناودان درست در وسط بام مي باشد .(محل برخورد اقطار) زيرا فاصله آن نقطه از تمام نقاط ديگر تقريباً به يك اندازه بوده و در نتيجه با توجه به 2 درصد شيب مورد نياز بار كلي سقف در همه جا به طور يكسان پخش مي شود ولي اگر ناودان درست در وسط ساختمان نباشد در نتيجه به يك نقطه از بام دورتر بوده و به همان نسبت بار آن نقطه بيشتر خواهد بود . ولي انتخاب محل ناودان درست در وسط بام به علت وجود اتاق ها و سالن ها و اينكه نمي توان از وسط اتاق ها لوله فاضلاب گذرانيده تقريباً هيچ وقت مقدور نيست .

با توضيحات فوق روشن است كه بايد براي محل ناودان جايي را انتخاب نمود كه نزديك ترين فاصله ممكن را به تمام نقاط داشته باشد تا بدينوسيله بار بام حداقل شود ضمناً عبور لوله ناودان در طبقات مزاحمتي براي اتاق ها و سالن ها و كمد ها ايجاد ننمايد .

تعداد ناودان

تعداد ناودان بستگي به بزرگي و كوچكي بام دارد هرقدر سطح بام وسيعتر باشد براي تخليه آب باران به ناودان بيشتري نياز داريم به طور كلي تعداد ناودان بايد به اندازه اي باشد كه آب باران را هر چه سريعتر جمع آوري نموده و به خارج از بام هدايت نمايد. براي هرصد متر مربع حداقل يك ناودان لازم مي باشد .

كف خواب

كف خواب قطعه اي است فلزي كه جنس آن معمولاً از آهن ورق گالوانيزه مي باشد و در ساختمان هاي مهم جنس آن را از مس انتخاب مي نمايند . فرم كف خواب كاملاً بستگي به محل مصرف آن دارد . در هر حال به وسيله كف خواب آب باران به ناودان راهنمايي ميشود در نتيجه دنباله آن بايد تا توي ناودان ادامه پيدا كند . در موقع عايق كاري بايد دقت نمود كليه قسمتهاي كف خواب به عايق آغشته شود.